20091220
Labyog-Labyog Live sa Radyo Bisdak
Labyog-Labyog og Gitara silang Abay Rolly uban sa iyang duha ka igsoon si Ritchie Wagas (Mayor sa Compostela) ug si Lambanog.
Lubi
20091218
Malipayong Pasko sa Radyo Bisdak!
http://radyobisdak.com
Bay Rolly,
Malipayong Pasko!
Dugang.
Palihog pod og labyog sa Radyo Kalubihan,
mao ning kutay :
http://radyo.mooo.com
Lubi Kalubihan
http://kalubihan.ning.com
---------
Bay Rolly,
Palihog kog labyog!
Gipasiugdahan ni sa Lunsayng Bisaya
http://groups.yahoo.com/group/bisaya
Malipayong Pasko! :-)
Lubi
p.s.
----------------
Lunsayng Bisaya Tigi Sa Pagsulat Og Sugilanon 2009
ANG Lunsayng Bisaya, usa ka onlayn nga grupo sa mga Bisaya nga nagmahal sa
pinulongan ug kulturang Bisaya, mapagarbohong mobukas sa usa ka tigi sa pagtagik
og sugilanon. Kining maong tigi maoy ikaduhang tuig sa kompetisyon.
Lagda sa Pagsalmot:
1. Ang tigi bukas sa kategoriya sa Sugilanon ug Balak;
2. Usa lamang ka salmot sa matag magsusulat ang mahimong itampo sa matag
kategoriya.
3. Ang tigi bukas sa tanang magsusulat, propesyonal kun bag-ohanon, babaye man
kun lalaki, edaran man kun batan-on. Ang mga sakop sa Lunsayng Bisaya lehitimo
usab nga makaapil ning maong tigi gawas lang sa mga sakop sa sekretaryat;
4. Ang isalmot nga Sugilanon ug Balak kinahanglan nga maghubit sa tema sa
kailhanan, kultura, ug sensibilidad nga Bisaya;
5. Ang tanang salmot sulaton sa pinulongang Binisaya kun sa bisan unsang
diyalekto nga Binisaya (sama sa Binisayang Binol-anon, Binisayang Sinurigawnon,
Binisayang Sinugboanon, ubp.);
6. Ang salmot kinahanglang orihinal ug dili hinubad gikan sa laing pinulongan,
dili sinundog gikan sa laing sinulat, ug wala pa makadaog og ganti sa bisan
diing tigi ug sa bisan diing kapunongan nga nagpasiugdag tigi. Ang salmot
kinahanglang wala pa sab mapatik sa bisan unsang mantalaan, magasin, ug sa bisan
unsang porma sa publikasyon lakip na sa internet;
7. Ang salmot dili butangan og ngalan sa tagsulat bisan takoban. Sa usa ka
linain nga sobre, isulod sa sumasalmot ang iyang pinirmahang Panghimatuod nga
ang iyang salmot kaugalingon niyang obra. Sa maong Panghimatuod, isulat usab sa
tagsulat ang iyang ngalan, adres ug numero sa telepono/selpon;
8. Ang salmot nga Sugilanon andamon sa upat ka limpiyong kopya sa 8 ½ x 11 nga
bondpaper nga tagurha ang giblang (double-spaced), makinilyado man kun
kompyuterisado. Kon kompyuterisado, ang salmot kinahanglan nga mogamit lamang sa
Arial o kaha Times New Roman nga font style (font size no. 12). Ang gitas-on sa
salmot dili mokuwang sa lima (5) ka pahina ug dili sab molapas sa kawhaan (20).
9. Ang salmot nga Balak andamon sa upat ka limpiyong kopya sa 8 ½ x 11 nga
bondpaper. Sukwahi sa Sugilanon, ang Balak mahimong single-spaced o kaha
double-spaced ba hinuon ang pagkatagik, depende sa buot ipalungtad nga estilo sa
tagsulat, basta kay dili lang kini molapas sa lima ka pahina.
10. Ang kataposang pagpanawat sa salmot kutob lang sa alas 10 sa gabii sa Enero
10, 2010. Ang mga salmot nga di madawat sa sekretaryat sa maong petsa dili
isipon nga lehitimong salmot. Ang Lunsayng Bisaya dili manginlabot sa salmot nga
nahawani sa pahatanan. Wala usay tulubagon ang Lunsayng Bisaya sa pag-uli ngadto
sa mga tag-iya sa mga salmot nga ma-disqualify o kaha mapilde. Ang mga mananaog
lamang ang pahibaloon sa Lunsayng Bisaya sa tukmang petsa sa pagtunol sa ganti.
11. Ang mananaog nga mga salmot panag-iyahon gihapon sa nanagpakadaog ug ilaha
gihapon ang katungod sa pagpapatik. Apan ang Lunsayng Bisaya may katungod usab
sa paggamit niini sa ilang kalihokan nga dili na mananghid sa tagsulat kun
mohatag bag bayad.
12. Ang desisyon sa mga hurado pagaisipong pinal na, dili malubag ni magukod.
Mga Ganti:
Unang Ganti: P5,000.00 lakip ang tropeyo ug Sertipiko sa Pagdaog
Ikaduhang Ganti: P3,000.00 lakip ang tropeyo ug Sertipiko sa Pagdaog
Ikatulong Ganti: P2,000.00 lakip ang tropeyo ug Sertipiko sa Pagdaog
Ang tanang salmot ipadala lang sa:
Lunsayng Bisaya Tigi Sa Pagsulat Og Sugilanon 2009
c/o Hector Suano
1857 Singalong Street
Malate, Manila
Gikan: http://groups.yahoo.com/group/bisaya/message/12925
Lunsayng Bisaya Tigi Sa Pagsulat Og Sugilanon 2009
ANG Lunsayng Bisaya, usa ka onlayn nga grupo sa mga Bisaya nga nagmahal sa
pinulongan ug kulturang Bisaya, mapagarbohong mobukas sa usa ka tigi sa pagtagik
og sugilanon. Kining maong tigi maoy ikaduhang tuig sa kompetisyon.
Lagda sa Pagsalmot:
1. Ang tigi bukas sa kategoriya sa Sugilanon ug Balak;
2. Usa lamang ka salmot sa matag magsusulat ang mahimong itampo sa matag
kategoriya.
3. Ang tigi bukas sa tanang magsusulat, propesyonal kun bag-ohanon, babaye man
kun lalaki, edaran man kun batan-on. Ang mga sakop sa Lunsayng Bisaya lehitimo
usab nga makaapil ning maong tigi gawas lang sa mga sakop sa sekretaryat;
4. Ang isalmot nga Sugilanon ug Balak kinahanglan nga maghubit sa tema sa
kailhanan, kultura, ug sensibilidad nga Bisaya;
5. Ang tanang salmot sulaton sa pinulongang Binisaya kun sa bisan unsang
diyalekto nga Binisaya (sama sa Binisayang Binol-anon, Binisayang Sinurigawnon,
Binisayang Sinugboanon, ubp.);
6. Ang salmot kinahanglang orihinal ug dili hinubad gikan sa laing pinulongan,
dili sinundog gikan sa laing sinulat, ug wala pa makadaog og ganti sa bisan
diing tigi ug sa bisan diing kapunongan nga nagpasiugdag tigi. Ang salmot
kinahanglang wala pa sab mapatik sa bisan unsang mantalaan, magasin, ug sa bisan
unsang porma sa publikasyon lakip na sa internet;
7. Ang salmot dili butangan og ngalan sa tagsulat bisan takoban. Sa usa ka
linain nga sobre, isulod sa sumasalmot ang iyang pinirmahang Panghimatuod nga
ang iyang salmot kaugalingon niyang obra. Sa maong Panghimatuod, isulat usab sa
tagsulat ang iyang ngalan, adres ug numero sa telepono/selpon;
8. Ang salmot nga Sugilanon andamon sa upat ka limpiyong kopya sa 8 ½ x 11 nga
bondpaper nga tagurha ang giblang (double-spaced), makinilyado man kun
kompyuterisado. Kon kompyuterisado, ang salmot kinahanglan nga mogamit lamang sa
Arial o kaha Times New Roman nga font style (font size no. 12). Ang gitas-on sa
salmot dili mokuwang sa lima (5) ka pahina ug dili sab molapas sa kawhaan (20).
9. Ang salmot nga Balak andamon sa upat ka limpiyong kopya sa 8 ½ x 11 nga
bondpaper. Sukwahi sa Sugilanon, ang Balak mahimong single-spaced o kaha
double-spaced ba hinuon ang pagkatagik, depende sa buot ipalungtad nga estilo sa
tagsulat, basta kay dili lang kini molapas sa lima ka pahina.
10. Ang kataposang pagpanawat sa salmot kutob lang sa alas 10 sa gabii sa Enero
10, 2010. Ang mga salmot nga di madawat sa sekretaryat sa maong petsa dili
isipon nga lehitimong salmot. Ang Lunsayng Bisaya dili manginlabot sa salmot nga
nahawani sa pahatanan. Wala usay tulubagon ang Lunsayng Bisaya sa pag-uli ngadto
sa mga tag-iya sa mga salmot nga ma-disqualify o kaha mapilde. Ang mga mananaog
lamang ang pahibaloon sa Lunsayng Bisaya sa tukmang petsa sa pagtunol sa ganti.
11. Ang mananaog nga mga salmot panag-iyahon gihapon sa nanagpakadaog ug ilaha
gihapon ang katungod sa pagpapatik. Apan ang Lunsayng Bisaya may katungod usab
sa paggamit niini sa ilang kalihokan nga dili na mananghid sa tagsulat kun
mohatag bag bayad.
12. Ang desisyon sa mga hurado pagaisipong pinal na, dili malubag ni magukod.
Mga Ganti:
Unang Ganti: P5,000.00 lakip ang tropeyo ug Sertipiko sa Pagdaog
Ikaduhang Ganti: P3,000.00 lakip ang tropeyo ug Sertipiko sa Pagdaog
Ikatulong Ganti: P2,000.00 lakip ang tropeyo ug Sertipiko sa Pagdaog
Ang tanang salmot ipadala lang sa:
Lunsayng Bisaya Tigi Sa Pagsulat Og Sugilanon 2009
c/o Hector Suano
1857 Singalong Street
Malate, Manila
Gikan: http://groups.yahoo.com/group/bisaya/message/12925
20091206
[Zoho Writer] lunsayngbinisaya has emailed Baybayon: Ikaduhang Semana sa Oktubre 2009 to you
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Oktubre 2009
17 ka balak sa Baybayon ang midagsa.
Guniti imong kasingkasing, taboni, samtang gabasa ka sa 'Piniko Nga Mga Dughan' ni Candice Salazar. Hait ang pulong sa magbabalak, dulot sa bukog kon makasamad. Basaha na lang gyod ug ikaw na lay mosaysay sa imong pagbati sa unang pagbasa, ug sa imong pagsubli sa pagpamati niini.
Mahinuklogon ang 'Hakog sa Kinabuhi' ni Ric S. Bastasa, kon dili gani, mahagiton. Apan makahinuklog gyod ka, kay sa imong pagbasa, ikaw makapangutana kon ikaw hakog ba?
Samtang sa 'Disgrasya?' nga nagtangag og pangutana, wa kay mahinuklogan, way mapangutana, apan mahingangha ka sa imong nasaksihan, usa ka hitabo nga maayong pagkahulagway agi sa mga pulong.
Lubi
mingaab ang hait nga unos
nga mipahit sa kabukogan.
pait milugdang
pagtak-op sa tambo-anan
subo ang pag-inusara
apan may pagmaya
sa pagsugakod
ang kahilom
sa pinaril nga galamhan
nagmaskara ug kalinaw
ang tiniklop nga gugma
mao ang kamatayon...
--Candice Salazar
ang sa imoha
sinukod sa mga nanglabay
nga katuigan
ang sa alibangbang dili
gani kadyot lamang
apan nganong ang imo
imo pa man gayong ingnon
nga kulang?
--Ric S. Bastasa
mapasutoy ang usa ka motorsiklo
mitagbo sa laing motorsiklo nga ang
gamaneho haskang huboga gayod kaayo
naghinangop sila sa gakos sa tawong
nagdala og hait kaayong sanggot
daghang nakakita og wala makatingog
nagpasad ang mga utok sa uga kaayo nga karsada
--Ric S. Bastasa
[Zoho Writer] lunsayngbinisaya has emailed Baybayon: Ikaduhang Semana sa Oktubre 2009 to you
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Oktubre 2009
17 ka balak sa Baybayon ang midagsa.
Guniti imong kasingkasing, taboni, samtang gabasa ka sa 'Piniko Nga Mga Dughan' ni Candice Salazar. Hait ang pulong sa magbabalak, dulot sa bukog kon makasamad. Basaha na lang gyod ug ikaw na lay mosaysay sa imong pagbati sa unang pagbasa, ug sa imong pagsubli sa pagpamati niini.
Mahinuklogon ang 'Hakog sa Kinabuhi' ni Ric S. Bastasa, kon dili gani, mahagiton. Apan makahinuklog gyod ka, kay sa imong pagbasa, ikaw makapangutana kon ikaw hakog ba?
Samtang sa 'Disgrasya?' nga nagtangag og pangutana, wa kay mahinuklogan, way mapangutana, apan mahingangha ka sa imong nasaksihan, usa ka hitabo nga maayong pagkahulagway agi sa mga pulong.
Lubi
mingaab ang hait nga unos
nga mipahit sa kabukogan.
pait milugdang
pagtak-op sa tambo-anan
subo ang pag-inusara
apan may pagmaya
sa pagsugakod
ang kahilom
sa pinaril nga galamhan
nagmaskara ug kalinaw
ang tiniklop nga gugma
mao ang kamatayon...
--Candice Salazar
ang sa imoha
sinukod sa mga nanglabay
nga katuigan
ang sa alibangbang dili
gani kadyot lamang
apan nganong ang imo
imo pa man gayong ingnon
nga kulang?
--Ric S. Bastasa
mapasutoy ang usa ka motorsiklo
mitagbo sa laing motorsiklo nga ang
gamaneho haskang huboga gayod kaayo
naghinangop sila sa gakos sa tawong
nagdala og hait kaayong sanggot
daghang nakakita og wala makatingog
nagpasad ang mga utok sa uga kaayo nga karsada
--Ric S. Bastasa
20091007
Baybayon: Unang Semana sa Oktubre 2009
33 ka balak ang midagsa sa Baybayon
Ang Pana-ad sa Gugma ni Eric E. dunay giputos nga lamian, giputos sa mga pulong ang balaan, ang gugmang tunhay. Gikan gyod tingali ni sa kasinatian niya, kon dili man, gikan sa iyang kasingkasing kining balaka. Aron pagtagamtam sa iyang balak, hinayhinayan lang og basa, hinayhinayon og abli ang giputos nga mga pulong balaknon ug moladlad ang pino nga sensibilidad sa balak, sa tinipigan nga kasinatian nga tiunay.
Puhon ni Ric S. Bastasa,
'kini ang gustong makita sa kaugalingon', matod pa...kining linyaha nagdala sa magbabasa og ekspektasyon o kaha nagdala og bag-ong daymensyon sa balak. Samtang naghulagway kunohay sa gustong makita nga bungoton o baga nga nawong, ug uban pa, nadayag hinoon ang dili na buot handomon sa magbabalak,
'ayaw na ako tagai pa
anang bulak sa
rosa
o anang azul sa
mga panganod
o anang lunhaw sa
mga bermuda'
nga mao na hinoon nga nadayag sa balak nga maoy aktwal karon nga gusto sa magbabalak.
Ang dili gusto makita, maoy nakita hinoon karon sa magbabasa. Mao ning dula sa gusto ug dili gusto, sa puhon ug sa karon, ang panag-atbang sa duha ka lahi, nga maoy naghatag pod og kinabuhi sa balak. Dula sa kinabuhi ug kamatayon, maoy kinatibuk-an nga tema dinhi, sa ingon, gihuman ang balak sa nindot nga imahen,
'kanang paghulog sa dahon
sa tiilan sa akong
pagkahanaw'
ug dinhi natapos ang balak, dinhi nahiusa ang magbabalak ug ang 'pagkahulog sa dahon'.Samtang, nagpadayon ang daynamik nga gimok sa 'contrast' sa 'pagkahanaw niya' ug pagkakita sa dahon nga nahulog diha sa tiilan diin ang wala diha, ug ang naa diha nahiusa sa usa ka linya. Nagpabilin pod og pangutana, duna bay tiilan ang pagkahanaw? Hinoon kasagaran ang nahanaw, tungod kay milakaw o mipanaw. Konektado gihapon ang tiil ug ang paglakaw. Hinoon, morag ang mahulagway sa maong linya, mao ang tiilan sa lubnganan, usa ka opsyon nga imahen nga mahanduraw sa magbabasa. Pero mas nindot gyod ang 'tiilan sa pagkahanaw' kay pamilyar apan talagsaon nga handurawan.
Sibo ni Ric S. Bastasa,
'awat-awat sa balak ni margret atwood', matod pa niya, ug tuod man sibo gyod kaayo pagkagaray.
Lubi
Ang Pana-ad sa Gugma
By Genamos_US of Washington, DC, USA
Imong gihikap ang akong kamot
Ug atong duha ka mga mata nanag-abot nga wala tuyo-a
Imo kung gitutokan ug akong kasingkasing.Nag-alindasay sa pagpitik nga walay pu-as sa kakusog
Akong gisubay ang matag badlis og kurbada sa yano mong panagway
nga gikulit ni Bathala.Gianod mo ako, sa pagpaduol dinha kanimo kay gilamat sa gilak sa imong panan-aw.
Akong nabasa ang mga pagbati natong duha kay sa gugma kita gi-amoma
Ug sa walay pananghid sa kalit ikaw akong gibugkusan ning akong mga bukton
Aron sa paghatag og katahuran sa init kung mga gakos.
Ug ikaw nagpauraray susama sa mga balod gawasnon nga gitapya sa mga hangin padulong sa babayon
Ug sa pagdunggo sa imong nawong dinhi sa akong dughan.
Nitulo ang mga luha sa kalipay nga nisubay sa imong mga aping.
Imong nadungog ang mga awit sa gugma nga padayon nagmaya sa lawak ning akong kasingkasing
Akong gihagawhaw kanino hadu-ol sa imong dung-gan ang mga pulong sa gugma nga dugayng nakong gitapigan sa akong pag-inusara
Akong gipanumpa sa langit og gisa-ad kanimo nga ikaw ra ang akong higugma-on hangtod sa akong kamatayon.
Ani-a ako,nga andam mopangga kanimo og alagaran ta ning gugmang walay utlanan.
Akong gipangdoy ning kinabuhi nga ikaw akong ika-uban hangtod sa atong katigulangon.
--Eric E
Puhon
puhon mao kini
ang akong gustong makita sa akong kaugalingon
baga ang balbas
bungot nga wala nay pul-ong
buhok nga kalkag
kilay nga labong
walay padulngan
lalom ang
akong hunahuna
mas lalom pa
gani sa ikapitong lawod
sa dagat
baga ang akong kunot
sa agtang
mas baga pa sa akong
nawong karon
gusto nako nga ako
puti og itom na lamang
dili na ko ganahan
og kahayag
ayaw na ako tagai pa
anang bulak sa
rosa
o anang azul sa
mga panganod
o anang lunhaw sa
mga bermuda
anaron ko na ang akong
kaugalingon sa
bulok sa kagabhion
sa paghupas unya
sa kahaponon
diha sa kahilom unya
sa akong lubnganan
sa pagtakyop unya
sa kahayag
kanang wala na akoy
madungog nga kisaw
bisan pag
tugaw sa paglupad
sa alibangbang
o sa mga tunob
sa mga ulod
kanang paghulog sa dahon
sa tiilan sa akong
pagkahanaw
Ric S. Bastasa
Sibo
sibo
tang duha
morag
tanod sa
mata sa
dagom
morag taga
sa tilaok
sa isda
(awat-awat sa balak ni margret atwood
"You Fit into Me")
--Ric S. Bastasa
20090930
Baybayon: Kataposang Semana sa Setyembre 2009
Adunay naghisgot kabahin sa kawayan sa ilang tugkaran, aduna poy nagbutyag sa iyang kasinatian daplin sa Baybayon.
Tagamtama ang diretso nga pagpasinati ni Ric S. Bastasa sa iyang kasinatian diha sa iyang balak nga Lawiswis Kawayan. Ang Kawayangihulagway usab ni Eric E, gipintal kini sa iyang mga balaknong pulong.Masinati pod nimo ang tanaman nga nalandongan sa mga dahon ibabaw sa iyang gilingkoran. Mohanduraw sa pinintal nga balak ang magbabasa, dayon iyang makita ang gikahimutangan sa magbabalak ug sa tanaman.
talimad-an
ni Ric S. Bastasa, usa ka balak nga masinati, kun nag-aghat sa pagsinati sa giulohan niini nga tema kun kasinatian.
Lawiswis Kawayan
naglingkod ko ganihang buntag
sa among bangko
didto sa veranda
og sa wala damha
nakita ko ang kawayan sa kilid
sa among balay
nga mitaas na og milabong
nindot ang akong gibati
nga mora bag ang akong kasingkasing
kalit nga nakakat-on unsaon
pagsayaw diha sa hangin
ang akong mga mata nangalipay
nga mora bag adunay miabot
gikan sa halayong dapit
nga dugay ko na nga wala makita
og karon ania
mihalok sa akong aping
--Ric S. Bastasa
Ang Kawayan
Sa akong paglingkod-lingkod sa ti-ilan ning dakong kawayan aron pagpahulay nonot sa pagsubang sa haring adlaw
Akong nakita ang bidlisiw sa adlaw nihalok sa lunhawng mga dahon aron sa paghatag og katahuran ning sayong kabuntagon
Ang hoyohoy sa hangin nag-iyahay sa paggakos sa matag dahon aron isayaw ang iyang katahom.
Kung imo kining sud-ongon ang mga dahon sa kawayan murag mga lusok sa mga luha nga nangumbitay sa iyang puno-an.
Ug samtang kining akong huna-huna nagduhiraw og walay tumong kung asa idunggo kining akong pangisip nga gidasig sa katahom sa palibot.
Pero sa tanto nakong liraw napadpad kining akong mga mata sa mga tanaman nga nag-alirong duol sa ti-ilan sa puno-an sa kawayan, nga nagyogpos kay wala makatilaw sa halok sa kainit sa adlaw kay gi-agbayan sa mga anino sa mabagang dahon sa ibabaw ning akong nahimotangan.
--Eric E
talimad-an
og nahimong samin ang imong
mga pulong
naaninaw ang ikaw sa mga
silaba
nga misilab sa akong galamhan
sama sa
akong nakita nga hulagway
atubangan sa
kahayag sa mga sagbot og
kahoy
nga atong gidauban
pagkahuman sa pagdap-ig
sa atong mga pus-on
og pagduladula sa atong mga dila
niadtong gabhiona ambot
og natalimad-an mo ba
nga wala ang bulan og ang
mga bitoon
mora bag nahisama sila sa
mga anino
nga nagpahipi na lamang
sa baga kaayong mga
dahon sa punoan sa
mga kahoy
didto sa daplin sa
puti kaayong mga balas
sa baybayon
--Ric S. Bastasa
20090929
Baybayon: Ikatulong Semana sa Setyembre 2009
Baybayon: Ikatulong Semana sa Setyembre 2009
ang pagkapuol
na tan-awa
miabot ra gayod ang
imong pagkapuol
sa pagsunod-sunod
sa akong mga
tunob
kay seguro abi
nimo og aduna kay
makita sa unahan
kay abi nimo
og aduna ako'y
padulngan
og hantongan
dugay ko na ikaw
nga giingnan
nga wala ako'y
padulngan
og wala usab ako'y
gisundan og wala
usab ako labaw sa
tanan
nga sumdanan
buta ako nga
naghimo sa akong dalan
nagdampas sa
baga og daghan
kaayong kasagbotan
naghawan
nanglimpyo
bungol ako
og wala ako'y nadungog
sa mga tanghaga nga
nakigsulti kanako
amang ako
sa akong gibati
og bisan pa man seguro
og duna'y mga pulong
nga namugna sa
baba sa akong
kasingkasing
dili og dili ko gayod
kini isaysay kanimo
miabot na ang
pagkapuol
og busa ania ako
nagpasalamat
pag-ayo kanimo
--Ric S. Bastasa
miabot ra gayod ang
imong pagkapuol
sa pagsunod-sunod
sa akong mga
tunob
kay seguro abi
nimo og aduna kay
makita sa unahan
kay abi nimo
og aduna ako'y
padulngan
og hantongan
dugay ko na ikaw
nga giingnan
nga wala ako'y
padulngan
og wala usab ako'y
gisundan og wala
usab ako labaw sa
tanan
nga sumdanan
buta ako nga
naghimo sa akong dalan
nagdampas sa
baga og daghan
kaayong kasagbotan
naghawan
nanglimpyo
bungol ako
og wala ako'y nadungog
sa mga tanghaga nga
nakigsulti kanako
amang ako
sa akong gibati
og bisan pa man seguro
og duna'y mga pulong
nga namugna sa
baba sa akong
kasingkasing
dili og dili ko gayod
kini isaysay kanimo
miabot na ang
pagkapuol
og busa ania ako
nagpasalamat
pag-ayo kanimo
una hirundo non facit ver
maya wala nagtimailhan
sa pag-abot
na sa ting-ani
dugay nang nagpaabot
ang gugma
sa pipila ka tuig
namintana ang imong
kasingkasing
sa abog kaayo nga
kalsada
og miabot ang gugma
og nalipay ka
abi nimo og ikaw ang
iyang tuyo.
dili baya.
graviora manent
ang paglalis
kay sayod ka
nga ang mas bug-at
mao gayod
ang imong ipabilin
ako ang mobiya
diha sa usa ka gaan kaayong pagbati
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Setyembre 2009
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Setyembre 2009
23 ka balak karon sa Baybayon
Ang Galamhan ni Candice Salazar matahom pagkagaray. Kon imong makita ang iyang dughan, ang galamhan sa iyang balaknong kalag, nindot gyod bisan gitabonan sa ulan sa mga balaknong pulong.
dag-om ni Ric S. Bastasa daw bug-at nga ulan, nahulog sa tig-a nga pagbati. Haom ang mga pulong nga nangahulog niining balaka, midagayday daw busay.
Mantra ni Ric S. Bastasa, way laing himoon, balik-balika lang og basa.
Ang Galamhan
Haw-ang ang hangin.
Way timik ang lawa
diin nahulog ang anino
ug ang balilihan mikunhod
sa dihang hingkod
na ang kangitngit
Ang kunuhay'ng makinaadmanon
misalikway sa
kalawom sa galamhan
nga kung tuki-on
may tubod nga molapas
pa sa kamatayon
Sa dihang ang
kahayag sa bulan
inanay'ng napalong
ug misambog na sa banagbanag,
miusbaw ang mga
nahi-agom nga nahikalimot
na sa ilang damgo
Mabaw ang akong pagkatulog.
Ang akong amahan
nabuhi apan gilansang
pag-usab sa krus
Mga luha'ng mituhop
sa lumalabay nga
kagabhion
way sangkoanan...
--Candice Salazar
Ang Galamhan ni Candice Salazar matahom pagkagaray. Kon imong makita ang iyang dughan, ang galamhan sa iyang balaknong kalag, nindot gyod bisan gitabonan sa ulan sa mga balaknong pulong.
Way timik ang lawa
diin nahulog ang anino
ug ang balilihan mikunhod
sa dihang hingkod
na ang kangitngit
Ang kunuhay'ng makinaadmanon
misalikway sa
kalawom sa galamhan
nga kung tuki-on
may tubod nga molapas
pa sa kamatayon
Sa dihang ang
kahayag sa bulan
inanay'ng napalong
ug misambog na sa banagbanag,
miusbaw ang mga
nahi-agom nga nahikalimot
na sa ilang damgo
Mabaw ang akong pagkatulog.
Ang akong amahan
nabuhi apan gilansang
pag-usab sa krus
Mga luha'ng mituhop
sa lumalabay nga
kagabhion
way sangkoanan...
dag-om
and sud sa imong
hunahuna
og sa kabug-at
sa imong
gibati
nahulog ang mga
luha
ang tanan
nahug sa
tig-a ko nga pagbati
gipangita mo
ang akong kasingkasing
dugay ra kining
nawa
mantra
Dios nga gamhanan
Dios nga manggiloy-on
Dios nga matood
Dios nga akong agalon
Dios nga dalaygon
Dios nga dili limtanon
Dios nga manggihatagon
Dios nga Amahan
Dios nga Anak
Dios nga Ispiritu Santo
Dios nga Timaan
Dios nga balaan
Akong Dios
nga Nagmugna kanako
Ikaw na ang bahala
kon asa ako isangko
Baybayon: Unang Semana sa Setyembre 2009
Baybayon: Kataposang Semana sa Agosto 2009
11 ka balak ang midagsa sa Baybayon ug usa na niini mao
diin gihulagway ang paghumok sa batong kasingkasing tungod og alang sa gihigugma, nangaliyupo sa panganod nga modalit og ulan, bisan yamog lamang. Nindot ang gihulagway. Tataw kun tin-aw. Tiaw mo na, ang bato nahimoan og pagbati nga kasingkasing lang unta ang mobati.
sa pagkahanaw sa kataposang alibangbang ni Ric, mabatyagan pod ang kamingaw sa nawala o nahanaw.
ang gawas sa akong kalibotan ni Ric, nahuman sa panghupaw gikan sa ngiob nga dughan kun huot nga pangisip nga naipit sa kahayag ug kangitngit, sa kalami ug kapait.
Ang Bato
kaniadto
ang bato walay labot
sa iyang palibot
hilom lang siya
nga nagpatong
sa lapok
sa kilid sa sapa
ang panganod
nga maanyag
naglagot kaniya
ang iyang katahom
wala maambat
sa bato nga
wala na maghandom
og pahiyom
bisan pa sa
balod sa tubig
o sa katawa sa
ulan
apan karong adlawa
gitulon sa bato ang iyang garbo
misangpit sa ngalan sa
panganod
nangayo og ulan
ang iyang higala mga
lumot hapit na nga mamatay
sa kauga sa iyang
lawas
sa pagpangliki
sa iyang palibot
bisan og supak
sa iyang pagkabato og
kasingkasing
miampo ang bato
nagpakilimos bisan na
lang og
usa ka yamog sa dahon
bisan lamang og
usa lamang ka tulo
sa ulan
sa kaadlawon
mabuhi lang ang iyang
gihigugma
--Ric S. Bastasa
sa pagkahanaw sa kataposang
alibangbang
mingawon kita sa hangin
nga gikan sa iyang puti nga pako
og sa matag dahon nga mahulog
sa sanga sa kahoy
atong mabati
ang iyang pagkawala
--Ric S. Bastasa
ang gawas sa akong kalibotan
naglakaw ko gabii
sa fuente
lapos sa jones
gusto ko nga
malingaw
apan ngiob
kaayo ang
dalan bisan
pa sa kahayag
wala ko ambata
ang babayeng
mitutok kanako
misud ko sa
shakey's
nag-order og
greek salad
parisan sa
chocolate sundae
og mojos
milingkod ko sa
daplin og
adunay bata nga
niwang kaayo og
gakiang
hugaw kaayong
tan-awon og
mibukhad sa
iyang palad
nangayo
gibira kini sa
gwardya palayo
sa samin nga
dingding
giuna nako
og kaon ang sundae
og wala na ako
mag-ambat sa
lakaw sa kinabuhi
pagkatam-is
sa chocolate ice cream
pagkalami sa
red cherry nga
akong gidula-dulaan
sa akong dila
ahh, Dios na ang
bahala sa tanan......
--Ric S. Bastasa
20090825
Baybayon: Ikatulong Semana sa Agosto 2009
20 ka balak ang midagsa sa Baybayon
Ipaila nato karon dire ang mga balak ni Ric S. Bastasa
Mga tipik sa kinabuhi kining mga balak, ug kay mao man, mao nga lami basahon kun kaonon sama sa ginangang nga saging. Ang mga butang nga dili na nato pangayoon makabukad og kasingkasing, kay lapad ang kapunawpunawan nga ginasud-ong niining balaka.
Ug kining balak nga kita na lang duha dinhi naggaray pod sa pagbati sa magbabalak kay sila na lang duha ang nahibilin, suod ni nga pagbati, suod nga pagpadayag. Morag makaguol, apan sa laing bahin, nindot pod kay suod ang duha nga nagsalo sa maong kalipay sa panag-uban.
alang sa ulog-ulogan, kining balaka, basahon gyod aron masuta nimo, kon ikaw naigo pod niini. Klaro kaayo ni pagkagaray,way lipod-lipod, igo gyod kun igo.
Kalingawi ninyog basa.
Lubi
mga butang nga dili na nato pangayoon
mga balod sa dagat
aduna silay mga tinagoan nga awit
ang daplin sa baybayon
kanunay nga gihagkan
lapad ang dughan sa dagat
sama sa imong kasingkasing
manggihatagon
mapailobon
mabulukon
og sa kanunay naghatag kanako
og kalipay
mga panganod naglantaw
sa iyang walay sukod
nga kaanyag
og kitang duha
wala na mangayo sa bisan unsa pa
hingpit na ang tanan
kitang duha
sa tiunay nga gugma
--Ric S. Bastasa
kita na lang duha dinhi
namahawa na kaha sila wala na igdungog kon asa na dili ba kaniadto mora silag mga sayaw-sayaw sa punoan sa mangga? ang uban nagpadungog dungog nga magsalag ang uban misaad nga moawit sa matag adlaw aron ang kasubo nato dinhi unta mahupay ang uban nagpakita sa ilang mga pahiyom wala koy nakita nga nangyam-id niadtong pagsugod apan pagkagamhanan gayod sa kalimot og ang uban nga masaaron gitulon sa dakong baba sa kaligotgot ang uban nagpadaog sa mga bangkil sa kasapot og sa gamay lamang nga haguros sa hangin nanglupad sila sama sa mga langgam nga hadlok sa ulan sa linti sa dalogdog kita na lang duha dinhi gusto unta nakong makita nila ang atong gisaloan nga kalipay kalipay nga dili matukib sama sa pagtampisaw sa mga pato diha sa tubig
--Ric S. Bastasa
alang sa ulog-ulogan
ang imong kasingkasing
lapad
ingon sila og ikaw nalipay
nga sila
midayeg og nanabi nga ang imong kasingkasing haskang
lapara
nagsige kang panghatag
pagkabantogan
nga pilantropo
morag pungot ka sa kwarta nga igo lang
modap-ig sa imong palad og dayon nimog labay niini
sa bisan asa na lang
hangtod nga usa ka adlaw niana
wa na ju'y nabilin bisag kulilo sa imong bulsa
didto nimo namatyagan nga
kon wala na gani yamo
wala na jud
bisan og usa ka dako nga
makuot sa imong
bulsang haskang laloma man gyod unta
karon, naunsa ka naman?
morag lata nga gisipa sipa sa daplin sa kalsada.
kay ang imong kasingkasing man god kuno
haskang lapara
apan ang imong utok
haskang nipisa....
--Ric S. Bastasa
20090818
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Agosto 2009
20090811
Baybayon: Unang Semana sa Agosto 2009
samtang ako
miampo diha kanimo
abi nako og lig-on ako
apan sa dihang mitupad ka na kanako
og gisimhot mo ang akong dughan
og gihagkan mo ang akong
aping og ngabil
nahumok ako
nahuyang sa imong katahom
sa imong kahumot
sa kaanindot sa imong kalag
sa kalami sa imong lawas
gipiyong ko na lang ang akong mga mata
sa dihang
ako usab sa kataposan
giampoan mo
og sa dihang giablihan mo na ang ganghaan sa langit
misulod ako og miawit
kadtong imong gikasab-an
nga wala motingog
kadtong imong giinsulto
nga wala mobalos
kadtong imong gisipa
nga natikay-ang og
wala kabangon
kadtong imong giyatakan
og nagpatara lamang
bulahan siya
kay iya na ang imong kalipay
bulahan ang magpaubos
kay iyang nakita
ang mga bato nga bulawan
nga imo lang gilud-an
pagkabulahan gayod sa
nagpaubos
kay siya lang ang hatagan
og luna diha
sa langit
og ikaw nga mapahitas-on
mahulog sama sa usa ka bitoon
20090802
Baybayon: Kataposang Semana sa Hulyo 2009
20090724
Baybayon: Ikatulong Semana sa Hulyo 2009
53 ka mga balak ang midagsa sa Baybayon ug sa ilang panagway madayag nimo ang sugilanon sa ilang panaw.
Mahanggab nimo, 'humot ang mais nga nilung-ag' diha sa yano nga banay ni Hamber , usa ka higala, nga mao say ulohan niining balak ni Ric S. Bastasa. Yano ug matahom ang gihulagway diha,
nga tubig nga gikan pa sa ilang
banga nga karaan'
tungod sa among panaghigala ni
hamber
nga akong silingan
gidapit ko niya og
paniudto sa ilang balay
siya og ang iyang nanay
lang ang nagpuyo
humot ang mais nga nilung-ag
og tagsa mi og
palotpot nga inon-unan
wala nay dugang
gawas na lamang
sa usa ka baso nga bugnaw kaayo
nga tubig nga gikan pa sa ilang
banga nga karaan
--Ric S. Bastasa
kaniadto
kaniadto
nadungog mo ang akong tingog
diha sa kamingaw
mipahipi ka og nagpakaaron-ingnon
nga bungol
wala mo madungog ang tingog
sa akong budyong
og sa akong kakapoy akong
gigakos ang kahilom og sa silong
sa kahiubos ako mipasilong
kaniadto kadto...
karon wala ka nay madungog sa akong
mga pangagho
wala na ang agulo sa akong pagbangutan
nasayod na ako sa agianan
sa kalipay
ania na kanako ang mga pulong
nga makapaabri sa iyang tinaguan
nga pultahan
ania na kanako ang yabe sa
kinabuhi
ako lamang og ako lang gayod lamang
ang nasayod niini
busa sa dihang ikaw na usab ang gihadla
sa mga anak sa kasakit
og sa ilang tigulang na nga inahan
sa kapakyasan
sa dihang imong gisangpit ang akong ngalan
karon nga ikaw nagpangayo og panabang
wala na usab ako nga makadungog kanimo
gisirad-an ko na ang akong kasingkasing.
--Ric S. Bastasa
Baboy
Ang babaye sa Wild Pussy nga akong gika-table
Human makahurot og siyam ka shot nga tequila
Kalit mikumpisal nga usa kuno siya ka baboy.
Mibuhakhak ko pag-ayo, mora gyud og gigitik
Ang akong ngalangala, ug dihang gitumar nako
Ang gitakigan nga Heineken sa akong atubangan,
Hapit ko sud-ipi gumikan midugang siyag ingon:
“Gani, usa ko ka anay nga may lima ka baktin.”
Ako siyang giingnan nga: “Lagi, tambok ka,
Pero dili gyud ka baboy sa akong panan-aw.”
Mipahiyom siya, mitutok sa libat kong mata.
“Unsa, buot kag pruweba sa akong kababoy?”
Miduol ug mibarog siya sa akong tungod, mipukas
Sa iyang bisti, ug giuyog ang iyang walo ka tutoy.
Nangyam-id ko: “Bisag mag-costume kag dinosaur
Nga traynta ka buok atngal, di gyud ko matarantar.”
Gibitad niya ang akong kamot, gipasok, gipakuot
Sa iyang lubot. “Nakahikap ka sa akong ikog?”
Mingisi ko samtang gahapuhap ang iyang ikog.
“Ganahan lagi kog babayeng magbutang-butang
Og ikog – utgan ko. Unsa ni: latex o synthetic?”
Nakabantay kong mora siyag gisipok – gasurok
Ang tinan-awan nako. Ang duha niya ka bangkil
Migimaw og samot; ang buliskad niyang simod
Daw kasungagon nako. “Nganong man gyung
Di ko nimo tuohan?!” Miiwigik siya, kaluhaon.
Ug gisuwayan nako siyag gakos – mapinanggaon
Nga gakos nga dulot pag-ayo sa iyang tambok.
Kapila ko gihagkan ang balhibuon niyang agtang.
“Pasayloa, pasayloa,” am-am ko, “Din-a mausab.”
Ug ang gainom nga mga butakal sa pikas lamesa
Nangahugyaw sa ka bidli sa nasaksihang drama.
-- Adonis Durado
20090722
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Hulyo 2009
35 ka mga balak ang midagsa sa Baybayon.
Daw pakig-sulti sa kaugalingong kalag kining balak 'Nihit nga Subayanan' ni Candice Salazar. Daw dunay panaad, dunay paglaom, dunay tumong. Ug pak-an ang gahom niini kay daw gansa nga molupad, mobiya sa iyang naandan nga kagahapon.
Ang ihilas nga gansa maoy gihulagway sa 'Ang Sugok', kay Candice gihapon nga balak. Ang magbabasa nay mohulagway diha sa iyang handurawan kon unsa gyod ni nga talan-awon. Motidlom ra sad ang handurawan ngadto sa 'bato nga wa nabahiri og kahayag.'
Ang 'Paglakat sa Sayo sa Kabuntagon' ni Ric S. Bastasa nagdalit og kasinatian
nga nahumod sa ulan, diha nahulagway sa tulo ka linya,
'mikalit og ulan
wala na ako nangita og akong
kapasilongan'
Simple nga kasinatian, daw buot mangutana, 'ngano man?', ay di na lang. Kay ubay-ubay pod tingali kanato, nga dili na magpasilong kon moulan. Apan, ngano man magpasingolan? Kon unsay iyang hinungdan, siya ray nasayod. Ug kon unsay hinungdan usab nga ikaw magpasingolan, ikaw ra sad ang nasayod. Suod nga kasinatian kini nga gisalohan sa kadaghanan (nga dili mahadlok sa ulan).
Lubi
nihit nga subayanan
bisbisan ko sa luha
ang mikubol nga liso
sa himaya.
hugasan ko og kasakit
ang mga lama'ng mitapot
sa akong pagkahimugso.
pintalan ko
og mabulokong dugo
ang matag gutling
sa akong palad
ug pangitaon ko
ang tinood nga mapa
sa akong pagpanaw.
kung ugaling
hingpit na ang
hinagiban,
pahilumon ko ang naandan
ug himamaton ko ang
kahibulongan...
--Candice Salazar
Ang Sugok
Sa paglutaw-lutaw
sa ihalas nga gangsa
natukaw ang
gagmay'ng balod
ug gilunod
ang iyang anino
ngadto
sa kinailawman
nga dulom sa
tubig
kauban sa
mga batong
wa nabahiri
ug kahayag
--Candice Salazar
paglakat sa sayo sa kabuntagon
mga tulabong
nanglupad palayo kanako
sa dihang ako
miabot
duol na sa mga kabaw
nga naglunang sa
kabugnaw sa
tunaan
tupad sa bag-ong
gidaro
nga basakan
mikalit og ulan
wala na ako nangita og akong
kapasilongan
--Ric S. Bastasa
Baybayon: Unang Semana sa Hulyo 2009
24 ka mga balak ang midagsa sa Baybayon, ug pipila niini ang mga Haiku ni Candice Salazar nga gikahinaman sa iyang magbabasa. Adunay elemento sa 'surprise' kun 'revelation' kining iyang mga Haiku. Motungha lang sa atubangan sama sa pinintal nga hulagway nga gapahiyom. Moabot lang ug moduaw sa kahimatngonan ug magbilin og alimyon sa iyang presensiya kining mga Haiku niya, sama ning kabahin sa 'damgo nga naanod' ug sa 'bulan sa sapa'. Ikaw na lay basa, kay naa sa pagbasa ang lingaw niininga motungha diha sa kahimatngonan sa magbabasa.
May nasinati pod ko nga rebelasyon niining balak nga 'Mga Talidhay'ni Cindy Velasquez. May pagsabot nga mitungha sa akong kahimatngonan diha sa pagbasa niining pasumbingay
"kining mga talidhay nibukhad
nga sama sa sa usa ka papel.
Apan kini gipilo-pilo dayon
tungod sa atong gilay-on."
(Kapila pa nako, mabalik-balik og basa, usa mitungha ang pagsabot sa gipasumbingayan, kay abi man god nako og gahimo ra tog eroplano nga papel :-)
Lubi
HAIKU
sa kaadlawon
napukaw ko sa unos ~
damgo naanod
--Candice Salazar
Haiku
bato'ng nahagsa
mipusgay sa kahayag~
bulan sa sapa
--Candice Salazar
Mga Talidhay
Bisan tuod gisungog ko
sa mga gutling tungod
sa paghandum sa atong
kulokabildo didto sa Elena Tower.
Kaanindot gihapon balikan niadtong
panahon nga kita gabanos-banos
og pagsubli sa atong mga nasinati,
ug kini gipaambit nato sa isig usa.
Kalit lang, nangatawa ta nianang
kinataw-an sa usa ka bata,
ug nahibulong ta nganong adunay
mga agik-ik nga sama niini.
Ang nakaapan lang, wala gihapon ko
naanad nga sa akong pagpiyong,
kining mga talidhay nibukhad
nga sama sa sa usa ka papel.
Apan kini gipilo-pilo dayon
tungod sa atong gilay-on.
--Cindy Velasquez
20090703
Baybayon: Kataposang Semana sa Hulyo 2009
105 ka balak ang midagsa sa Baybayon karong semana.
'Ang Bata nga Nangutlo og bulak sa Parke ni Rizal' nga gidalit ni Ric S. Bastasa, nagbilin og hulagway sa pagkabata taliwala sa kagutom ug kalisdanan.
Matod pa sa bata nga biniyaan, kon nganong gikawat kun gipupo niya ang bulak, "iya lang kunong gihimong takyan".
Unsa kahay epekto aning balaka, kon kining pulonga maoy kataposang gibungat sa balak.
Ang 'Usahay Kaniadto' ni Alak K. Caña nagpadayag sa kinaiya sa panahon ug sa tawo taliwala sa kinaiyahan sa kinabuhi. Labing pamug-at sa magbabalak nga
wa nay higayon pa tungod kay 'natapos na' ug kon giunsa niya pagpamug-at ni, makita diha sa pagtandi sa atong simpleng gikawilihan sa kinabuhi, apan dili na mabuhat kon wa nay panahon.
Ang 'Abrihan ko na unta ang mga Bintana
nga Samin' ni Ric S. Bastasa nagsulti bahin sa kalipay tugod sa awit sa tamsi. Apan kining balaka, mipabatyag gihapon og panahon kun higayon nga wala damha ug kalit lang mitungha sa tungod sa kahimatngonan. Tumang kalipay ang gibati. Diin kaha kini gikan, unsang higayon kini mo-awit diha sa kahimatngonan sa tawo? Mangutana na lang ta sa tamsi?
Kining mga balak nga gipaambit sa mga magbabalak gikan sa ilang kasinatian, makatandog usab. Aduna gyoy gahom ning balak sa pagpatakod og pagbati, pagpabatyag sa huni sa tamsi, sa kasingkasing sa magbabalak, ug sa kinabuhi sa bata nga biniyaan.
Lubi
Mosunod ang mga pipila ka mga balak
ang bata nga nangutlo og bulak sa
parke ni rizal
ang bata nga nangutlo og bulak sa
parke ni rizal
gidakop sa pulis
nga dako og tiyan
og iyang gidala sa
prisohan
gipangutana sa
imbestigador kon asa
ang iyang nanay
og tatay
ang iyang nanay
nagpa-maid sa manila
og ang iyang tatay
patay na sa dihang
giburos pa siya
sa iyang inahan
kon giunsa niya ang
maong bulak
iya lang kunong
gihimong takyan
duha na kaadlaw nga
siya walay kaon
kay ang iyang lola
wala na mangilabot
pa kaniya
--Ric S. Bastasa
Usahay Kaniadto
usahay kaniadto
buot natong kumkumon
ang gabon
buot higupon
yamog sa kabuntagon
buot hagkan
ang langit
buot hawiran
ang adlaw
buot hakpon
sanag sa buwan
buot puy-an
ang damgo
himuong kamatuoran
ang handurawan
usahay
ra kadto
kaniadto
karon wala na
tungod kay
natapos na
--Alan K. Caña
abrihan ko na unta ang mga bintana
nga samin
abrihan ko na unta ang mga bintana
nga samin
sa dihang mitugpa ang usa ka tamsi
sa usa ka sanga sa bayabas
nga nag-atubang kanako
miawit kini sa usa ka hamubong
higayon
og ako namati og
wala ako makatingog sa tumang
kalipay
--Ric S. Bastasa
20090622
Baybayon: Ikatulong Semana sa Hulyo 2009
Ang misteryo sa ordinaryo kun ang ordinaryo sa misteryo diha sa inadlaw
nga sugilanon kun sa talagsaong adlaw maoy matagamtaman diha sa mga
balak karong semanaha sa Baybayon.
Nganong ang usa ka kumkom nga monggos, labi na'g gisubakan og karne,
makatagbaw na man sa gigutom nga banay. Ingon ani sad ka unodnon ang
balak 'Pangadye' ni Adonis Durado. Gilaga kini sa igong higayon sa
pamalandong. May gibutyag ang monggos diha sa palad ug sa usa ka tawo
taliwala ning kalibotan. Kinsa pa ang dunay ginalaga sa kahiladman
karong mga higayona kabahin sa gibutyag sa gigamyon sa monggos?
Eksistensyal ni nga balak, pangkinabuhi gyod, naghisgot gyod sa pamaagi
sa pagkinabuhi, kahulogan kun kabililhon ning gamating nga kinabuhi sa
tawo. Misanong sa mga pangandoy kun kinaiyayan sa Sidlakanon nga
panglantaw kun pag-ila sa angayan natural nga pagkinabuhi kining
gihulagway sa magbabalak.
"himoa kong tinuod nga tinun-an
sa mga lihok sa mananap,
sa panahon, ug sa palibot"...
"aron kakat-on ko og tahod
sa tanang mga butang
nga wala ko panggaa."
Sama sa monggos, nagpahipi pa ang uban nga kinaadman niining balak. Kon
lagaon diha sa pamalandong, ang magbabasa makakumkom og pipila ka
bililhon nga pilosopiya, pangkinabuhi nga pilosopiya.
Ug ang ang balak nga 'Bugtong' ni Adonis Durado, naghulagway og
kulturanhon nga hitabo. Makahimuot. Makatandog. Apan ang kinauyokan
niini mao ang ordinaryo nga punto, ordinaryo kay masabtan dayon ug
mauyonan sa tanan. Apan, talagsaon, binugtong, espesyal kini nga punto,
kay kini bahin sa pagmahal sa bugtong nga pinangga.
Kon ikaw bugtong gimahal ug gipangga, di ba labihan kanindot? Ikaw na
lang ang mag-prinsesa. Ug Kon ikaw ang magmahal og bugtong hinigugma,
lalim ba? Ikaw na lang ang mag-Hari.
Yuna pa, Nindot sad tong paghipos sa bugtong itlog diha sa tiyan sa
bugtong, sa manok, kanding, baboy, baka, elepante, dili ba? Tinuod ba
ni? Dili impossible.
Ang talagsaong itlog, kun talagsaong pagpangga sa bugtong nga gimahal
tinuod gyod apan dili lalim huptan, kay daghan kaayong kasangitan nga
mga lamian nga putahe, usa maabot ang kinauyokan nga gikabutangan sa itlog.
Ang 'Kapeng Hamabaw' ni Hazelen Calumarde naghulagway usab kini sa
inadlaw kun sa ordinaryo. Ang misteryo nagpahipi diha sa ordinaryo, sama
lang nga ang misteryo motungha pod diha sa ordinaryo. Mao nga uban sa
pagtagamtam sa kape, matagamtaman pod ang misteryo sa sugilanon nga
nagluhod sa 'imong atubangan" Unsa ka ha kini nga sugilanon? Mao na ni
ron, ang misteryo nga nagpahipi diha sa ordinaryong ilimnon. Di ba kaha
mao na ning balak?
Kalingawan man usab ning balak, makalingaw sa magbabasa, makaagni sa
pagbasa, makapainit sa tiyan ug sa handurawan sa magbabasa.
Kape, itlog ug monggos. Ordinaryo ra gyod sila. Apan nahimong mga balak.
Dili ba na misteryo?
Lubi
pangadye
balaan nga makagagahom,
tagai kog lingin nga panabot.
tudloi kong mangayo sa wala.
hagki ang akong kalag
aron kini maglipang –
aron kakat-on ko og tahod
sa tanang mga butang
nga wala ko panggaa.
himoa kong tinuod nga tinun-an
sa mga lihok sa mananap,
sa panahon, ug sa palibot.
gasahi intawn ko panagsa
og sakit sa paglimot.
ug pasayloang gakalampati ko
og sabot sa kamatuoran
ug sa gibutyag sa gigamyon
sa lusok sa monggos
dinhi sa akong palad –
ug ako, niining kalibutan.
-- Adonis Durado
Bugtong
Kung magpatawag ang hari og kumbira,
Magpatumba siyag elepante aron litsunon.
Ug sa tiyan niini idasok ang kinahumotan
Nga lamas, inubanan sa tinibuok nga baka.
Ug sa tiyan sa baka, ilimin ang dugang lamas
Nga gipatabanan og tinibuok nga baboy.
Sa tiyan sa baboy, ang tinibuok nga kanding.
Ug sa tiyan sa kanding, ang usa ka manok.
Ug sa tiyan sa manok, ang usa ka buntog.
Ug sa tiyan sa buntog, ang usa ka itlog --
Nga igahin pirme sa mapinanggaong hari
Alang sa iyang bugtong nga prinsesa.
-- Adonis Durado
kapeng hamabaw
inimnang kape sa tasang kabang
puti ug itom nga lingin
ug may gitas-ong unom ka pulgada
gipatong sa lamesa
hamabaw pa ang nahabilin
gibuhi ang dugo sa katulugon
tibuok palibot nangalimyon
misalom ang mga ngabil
natagamtam sa dila
kalami sa init nga kape
naghatag ug kinabuhi
ning pagtukaw sa atubangan
sa balak nga gisugilon
sa sugilanong nagluhod
sa imong atubangan
--Hazelen Calumarde
Gikan sa: Baybayon
20090615
Baybayon: Ikaduhang Semana sa Hulyo 2009
56 ka balak ang midagsa. Ug kon imong basahon, labi na sa kabuntagon,
matilawan ang kalingaw ug kahayahay.
Daw dula sa duha ka 'dimension' kun sukod sa balak ug sa magbabalak
makita diha
sa 'Garay sa Tawong Di Kamao Mobalak' ni Alan K.Caña. Human magaray ang
balak, may nagpahimangno, dili daw siya kabalo mobalak, sama ra pod sa
pag-ingon
nga ang balak dili balak. Ug matod pa nila, bitaw, ang balak, dili
pulong balaknon. Kay di ba ang balak... "lumoy ang bidlisiw sa adlaw nga
midapat sa akong panit morag halok sa gamayng bata"? Ang balak, dili
pulong. Ang balak kuno sama sa halok sa hamtong, dili na kinahanglan ang
pulong.
Tungod kay naglinog ang kalibotan sa kasingkasing ni Abay Alan, daw
nahugno nga gambalay sa gugma kun ang gihandom sa nahigugma. Makaguol.
Kon dili man ni linog, kalamidad ra gihapon sama sa 'Huwaw' nga maoy
iyang ulohan. Kining iyang hinikay nga kasinatian, kasagaran natilawan.
Bisan handurawan lamang, apan dugo ang gipinta niini. Init ang agay sa
dugo gikan sa nahugno nga kasingkasing, sa pagka pildi diha sa nataran sa
gugma. Dili tiaw ang gugma, makapasmo kon ang hinukad, dili alang kanimo.
Morag naa sa luyo sa sa pultahan sa simbahan kun sa kisame ang halangdon
nga tiki apan sa tinuod lang bisan naa sa langit-langit sa atop, gakamang
intawon. Kining balak, 'Mga Manimbahay' ni Ric S. Bastasa, morag tinuod
morag dili. Ug kon, sublion og basa, makaingon ka nga sambingay usab
kini. Alas 6 sa hapon nahagbong ang tiki samtang si Manang, garosaryo nga
ga-inusara. Dili ba diay daghan ang sambingay sa kamatuoran? Di ba may
kaatbang yuta? Di ba may kaatbang ang kisame? Basta sama sa tiki nga
gapahipi, mahagbong ra gihapon, kana, kon dili ma-ipit sa sira sa
haw-ang nga simbahan.
Kon unsa man, ang mga balak sa Baybayon gahulagway sa kalibotan sa
kamatuoran, handurawan, kasinatian, pagtuo, ug uban pang lamas sa
kinabuhi ubos sa lamdag sa kaamgohan kun kahimatngonan sa magbabalak.
Lubi
Kining mosunod mao ang gihisgotan nga mga balak:
garay sa tawong di kamao mobalak
bugnaw ang huyoyhoy sa hangin
nga misapigad sa akong aping
buntag sayo sa akong pagmata
mga dahong laya sa mansinitas
hinay-hinayng nangatagak
sa umog nga tugkaran
mga gihay sa sagbot nga balili
gikapyotan sa kamig nga yamog
nananghalok sa yuta
lumoy ang bidlisiw sa adlaw
nga midapat sa akong panit
morag halok sa gamayng bata
kanindot untang himoan ug balak
sa gibati ko karong buntaga
agda kanako sa akong kasingkasing
apan
unsaon man
di man ko magbabalak
kalawaton ko na lang
ang kalalim nga gihalad
karon sa kabuntagon.
--Alan K. Caña
Huwaw
Taud-taod nang walay sagbot
sa daplin sa dalan.
Nagmala na lang ang tunaan..
Nag-uga na ang kahumayan.
Ug wa nay bisan usa ka mais
nga nagbarog sa daruhan....
Nipis na lang kaayo
ang agos sa tubig sa dakong sapa…
Sihag na ang kanhi
huot nga kalibonan.
Nahanaw na ang mga saging
nga nagpunsisok sa tiilan sa bungtod
Uga! Uga! Uga!
Uga ang tibuok kong kalibotan!
Wala nay tubig.
Walay kahoy,
sagbot ug tanom.
Wala nay bulak.
Wala nay bisan gamay na lang nga mugna
nga moturok pa ning akong kasingkasing!
Wala nay bulok ang kinabuhi,
sukad akong nasuta ug nahibaw-an
nga siya ug dili ako
ang matuod mong gihigugma.
--Alan K. Caña
mga manimbahay
giihap nako
mga dise-otso kabuok
ang nanimba karong
buntaga
ang simbahan
morag haw-ang
kaayo
ang hangin naglapos
lapos sa
mga dagkong bintana
og ang mga langgam
naglupadlupad
niining dakong
hawanan sa mga
santos
ang miawit sa
responsoryo
nga konsehala usab
ning lungsod
namong mingaw
haskang yabaga
mora bag ang iyang
tingog
gilukat pa sa
lalom kaayong
atabay
og ang sakristan
nga nagkilingkiling
sa bagting
bulingiton og
dagway
ang tigbagting sa
kamapanaryo
opaw, niwang
og morag dunay singko
sa ilok
ang manang nga
tig-lead sa rosaryo
sa kaadlawon
nag-inosara lang
kay nag-iyahay na
og panglupad
ang iyang upat
ka anak nga
dalaga
ang kantora dunay
siging giguyod-guyod
nga anak nga lalaki
nga giuban na
nga para gasto lang
mokurog ni siya
kon imong
tutukan
ang among bag-ong
kura paroko
gustong mag-abogado
og karong gabii
ako ang iyang
maestro
daghang iti ang altar
sa simbahan
og wala magtarong
ang mga sinaligan nga
gitahasan og
pagpanglimpyo
sa matag adlaw
bag-o lang
mibalik og simba
ang akong amigo
nga kontra sa
among ex-kura-paroko
nga gibalhin na og
laing simbahan
og ang babayeng
nauyab sa among
kanhiay nga kura paroko
nag-uli na man diay
kuno sa iyang
banang nagpagsug-o
--Ric S. Bastasa
Gikan sa Baybayon, http://balakbisaya.blogspot.com
20090612
Malipayong Adlaw sa Kagawasan
Malipayong Adlaw Kalubihan
Malipayong Adlaw sa Kagawasan
Malipayong Kasaulogan
Unsa nga Kagawasan ang dugang i-saulog sa atong Nasod nga Pilipinas?
Unsay dugang nga Kagawasan alang sa atong katawhang Bisaya?
Ang Kalubihan naghinaot mokaylap ang /Kalambigitan Bisaya, Kalibotang
Lunsayng Binisaya/.
Kalamboan ang bunga sa Kalubihan nga gimanggad. Hingpit ug
pangkinatibuk-an kun malukpanon nga kalamboan sa kinabuhi isip Bisaya.
Kalamboan sa atong kaugalingon, lakip na'ng kaugalingong tanaman kun
kultura ug pinulongan.
Mga taga-Kalubihan,
ipalanog ta ang tingog sa atong nasod, ang dungog sa atong kaliwat.
Labyog Bisaya! I-palanog alang sa dugang nga kagawasan ug kalamboan.
Padayon ta'g labyog-labyog sa Kalubihan
Padayon sa panikaysikay diha sa imong payag sa Kalubihan.
Kaabay,
Lubi
20090609
Unsang Semana sa Hulyo 2009 sa Baybayon
Gikan sa 73 ka balak ania ang 3 ka dalit alang sa atong kalingawan. Gilas sa pagkabisdak diha sa balaknong panghunahuna ug pagbati ang gipadayag luyo, ubos, taas, hubo kun diha sa dulom,kangitngit, may dan-ag kun kahayag, diha sa kasilyas, sa panimalay, sa trabaho, sa simbahan, kun bisang asang dapit
nga gapabuhagay ang magbabalak sa iyang sensibilidad.
Daygon ta ang inodoro
Wala nay mas halangdon pa
kaysa sa uyamot nga inodoro.
Sumbunganan, kumpisalanan
sa pinugngan nga sikreto.
Hungawanan, habwaanan
sa gikalibangang pagbati.
Kiniy dunggan nga mamati
kanunay sa tawhanong
tawag sa panginahanglan.
Ang trono sa kadungganan
sa hari ug sa timawa,
sa santo papa ug sa erehes,
sa pilosopo ug sa way tahor,
sa terorista ug sa heneral.
Way paltos kining mosapupu
sa di ka kahilisag pagtuo,
sa nagka-igit-igit sa suliran,
sa gipangtubol sa konsensya.
Busa, tinahod kong higala,
idalit ta sa balaang inodoro
ang kinahugtan tang utong.
-- Adonis Durado
pagkahuman niining tanan
pagkahuman niining tanan
lantawon ko ikaw
nahinanok ka pa
idibuho ko ang larawan
sa usa ka tutok nga
nakiglambigit sa kaanyag
anang kahilom
mobangon ko og isul-ob
ko og balik ang akong pantalon
nabati mo ang kasikas sa akong
pagkabalisa
mimata ka og milantaw usab
kanako
usa ka hubo nga kalag nga
mobalik og suot sa iyang lawas
gibalikan ko ikaw
mitupad ako kanimo
nag-iyak ka pabalon sa akong
pagpanamilit
gidapion ko ang akong kamot
sa imong ngabil
og gipapas ang imong mga luha
nga mibanaw diha sa
imong aping
namalihog ako
nga pagkahuman niining tanan
ilubong natong duha
ang mga tam-is nga handurawan
diha sa mga balas
sa tumang kalimot
magpakahilom ako
sama sa pagsulsi nimo sa nagisi
nakong panyo
--Ric S. Bastasa
Saputon ko kung tawgon ko nimog sapyot
Ibutang ta lang nga mabaw kog kigol --
mubo rag pasensya -- maong dali rang
saputon kung tawgon ko nimog sapyot.
Apan timan-i bayang ang atong sampot
sumpay ras utok. Ug kung imong initan
ang akong lubot, way tiawng gituhik
mo ang igot-igot sa akong pagkatawo.
Sige, ibutang ta nga sapyot kog lubot,
apan igwad baya kaayo kog hunahuna.
Ug maantigo nga motaod sa akong
kibot dihas akong baba: Animala ka!
Pisteha ka! Panuwaya ka! Koleraha ka!
Ka hinawayon gud nimo, inataya ka!
Kung kalimot kag panamin sa imong
kaugalingon, pwes, pahinumduman tika:
Kanang lisngag mong ilong, manghod ra
nas tambutso. Kanang lihang sa budlat
mong mata, kaagian nag trak de karga.
Kanang dangas mong agtang, pwedeng
katugpahan og traynta ka helikopter.
Kanang dunggan mong tangkag kaayo,
kuwangan nag kasko aron kalayagan.
Kanang imong pangag lupig pay gabas!
Imong suwang lapad pa sa planggana!
Ang lagom mong wait itom pas alkitran!
-- Adonis Durado
20090529
Balita Kalubihan
Gapadayon ang panikaysikay sa Kalubihan alang sa panglantaw nga
magkalambigit ang tanang mga Bisaya ug molambo ang
kalibotang BINISAYA
/
Ang Kalubihan, Kalambigitan Bisaya, Kalibotang Lunsayng Binisaya./
Unsay bag-ong gisugdan karon? Ang dagitabnong mantalaan sa Kalubihan,
BALITA KALUBIHAN, gihimo
aron kalingawan sa mga taga-Kalubihan labi na sa mga tigsulat og mga
balita ug panahom mahitungod sa mga panghitabo sa ilang
kaugalingong palibot, kun kalibotan.Adtoa lang sa:
http://balitakalubihan.ning.com
Kon interesado, /sign up/ lang. Dayon.
Sugod pa lang gyod ni, usa pa lang, si Joe, ang naghinamhinam nga
miboluntaryo sa pagsulat kun pagtaho sa mga balita gikan sa iyang dapit,
sa Cagayan de Oro.
Kon kinsay interesado nga mahimong tigsulat ,tigdumala, tig-edit, ug
uban pa dinhi sa Balita Kalubihan padayag lang sa kahinam, aron
imbitahan ug mahimong kaabay
sa maong proyekto. Sulayan lang ni. Sulayan og pulos sa mga himan sa
/dagitwanang/ (cyberspace) kun sa /tingbigit/ o/ tilingbigit/
(internet) . Pahimuslan nato kining /katilingbigitan /alang sa
pagpauswag ug pagpalambo sa atong pinulongan, kultura kun katawhan.
Padayon ta sa pakiglambigit. Puslan ta ang /tingbigit/ o /tilingbigit/
(internet)
Kaabay sa panaw,
Lubi
P.S. Makalingaw ni basahon, makataas og kilay:
http://www.wired.com/culture/culturereviews/magazine/17-06/nep_newsocialism?currentPage=all
20090525
Baybayon 24-25
may pipila naggaray kabahin sa relasyon, sa kaminyoon, panag-uyab ba
hinuon, sama niining mosunod:
Ang Hardin sa Akong Galamhan, ni Ric S. Bastasa, simple ug deretso sa
punto, lunhaw nga handurawang sa kabulakan, matunok ang patakag pamulot.
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/ang-mga-hardin-sa-akong-galamhan.html
Mahadlok Kong Mangimbitar Nimo Sa Balay, ni Adoni Durado, bug-at ang
pagbati, apan makahuloganon, bisan kahadlok ang galubog sa lim-aw,
milutaw gyod gihapon ang talagsaong kaisog sa paghigugma, matahom sama
bulak sa lotus
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/mahadlok-kong-mangimbitar-nimo-sa-balay.html
Ginapos Sa Handurawan, ni Hazelen Calumarde, dayag ang ang pagbati,
masabtan ang kasinatian
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/ginapos-sa-handurawan.html
20090524
Mayo 21-23 sa Baybayon
midagsa ang 42 ka mga balak sa Baybayon ga-asoy sa mga tawhanong
sugilanon sa yuta nga may tinipigang balak lambigit sa langit.
Usa Ka Dekadang Kaminyuon, ni Adonis G. Durado
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/sa-usa-ka-dekadang-kaminyuon.html
Pakighiusa sa Bathala, ni Candice Salazar
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/pakighiusa-sa-bathala_21.html
Nianang Adlawa, Nawani ko ang Ginuo
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/nianang-adlawa-nawani-ko-ang-ginuo.html
20090521
Mayo 19-20 sa Baybayon
Miabot sa Baybayon ang 23 ka mga balak, sama niining mga balak nga
nanghimuta pa lamang sa kabuntagon
apan gihadla na dayon sa higanteng bug-at, bug-at nga hagit sa
paglimot, sa pagkatagak, sa kainit.
Drama Sa Duha Ka Kamot, ni Ric S. Bastasa
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/drama-sa-duha-ka-kamot.html
Ang Pagkatagak, ni Candice Salazar
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/ang-pagkatagak.html
Ang Hagit Sa Adlaw, ni Hazelen Calumarde
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/ang-hagit-sa-adlaw.html
20090518
Baybayon Mayo 18
May 19 ka mga balak ang midagsa sa Baybayon.
Nag-asoy, nagtigmo, naghulagway og talinghaga sama niining pipila,
Paghandum sa Akong Puppy Love,
ni Ric S. Bastasa, kon mainom pa lang unta balik ang kagahapon sa
batan-ong gugma.
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/paghandom-sa-akong-puppy-love.html
Makawalhon
ni Adonis Durado, simple, makalingaw, matalinghagaon.
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/makawalhon.html
Tigmo sa Moralidad
ni Ric S. Bastasa, kon unsay tubag pangutan-a si James Joyce.
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/tigmo-sa-moralidad.html